Sambal – Wat Martens voor ons betekende

Oud-premier Wilfried Martens (CD&V) is overleden. Hij werd 77. Martens was vanaf 1979 dertien jaar lang bijna ononderbroken eerste minister. Martens heeft heel wat voor ons land betekend.

We vroegen aan politiek journalist Ivan De Vadder welke verwezenlijkingen onder impuls van Martens vandaag de dag nog een invloed hebben op jongeren.

1. schuld

Onder de regeringen-Martens in de jaren 80 groeide de staatsschuld enorm. Pas vanaf het einde van het decennium, onder impuls van Jean-Luc Dehaene, is die schuld beginnen te dalen.

2. Europa

Als premier is Martens een van de mensen die - tegen Thatcher in het Verenigd Koninkrijk in - toegewerkt heeft naar de Maastricht-norm.

3. abortus

Onder Martens werd in 1990 de abortuswet goedgekeurd. Die wet liet abortus onder bepaalde voorwaarden toe. Maar voor die goedkeuring was een portie constitutionele spitstechnologie nodig. Koning Boudewijn, die ethische bezwaren had tegen de wet, werd voor anderhalve dag afgezet, en de wet werd door de ministerraad bekrachtigd, zonder de handtekening van de koning.

Een fragmentje van het BRT-middagradiojournaal van woensdag 4 april 1990, de dag dat Koning Boudewijn zich "in de onmogelijkheid bevond om te regeren".

Onder Martens - al kon hij daar zelf weinig aan doen - was er voor het eerst een veroordeling voor computerhacking. Een ex-medewerker van Martens samen met een vriend het wachtwoord van de premier gebruikt en vertrouwelijke informatie uit het Bistel-netwerk (een soort internet avant-la-lettre) gehaald.

In dit journaal, met Martine Tanghe, gaat het o.m. over de Bistel-affaire (vanaf 4:14).

Martens duikt ook geregeld op in de strips van Nero. In enkele albums speelde hij een rol, van een portret aan de muur tot belangrijkere rollen.

Wilfried Martens had ook, samen met Karel Van Miert, een figurantenrol in de Urbanus-film "Hector".

De VRT-nieuwssite, deredactie.be, riep op aan de mensen om hun herinneringen aan Wilfried Martens op te sturen. Een greep uit de reacties:

In 1976 ging ik als 12-jarige jongen samen met mijn ouders naar Zwitserland op vakantie. Wilfried Martens was daar ook met zijn gezin. We zaten in hetzelfde Intersoc-hotel. Ik was daar bevriend geraakt met zijn zoon Chris. Op een avond vroeg Chris of ik niet mee ging zwemmen. Natuurlijk wilde ik dat.

Plots zwom ik naast Wilfried. De familie Martens had immers het hele bad voor hen alleen afgehuurd. Pas veel later ben ik beginnen beseffen naast wie ik toen gezwommen had. Ik heb ook later vernomen welke familietragedie zij met Chris hebben meegemaakt.

— Gert Robberecht

In de jaren 80 was ik een tiener. Politiek heeft mij gegrepen vanaf de legendarische val van de regering-Tindemans met het Egmontpact. Mijn vriendjes hadden poster van rocksterren boven hun bed hangen, bij mij was dat Wilfried Martens.

Zijn ganse regeerperiode heb ik heel bewust meegemaakt. Misschien ook omdat er veel parallel te trekken is tussen de "wederopstanding" van België onder zijn premierschap, en een opgroeiende tiener met de bijhorende toekomstplannen. Maar ook omdat het echt wel bewogen jaren waren, met veel verandering en veel ingrijpende toestanden. Wilfried Martens is of was het type leidersfiguur dat een land als het onze nodig heeft wil het iets gerealiseerd zien. Met visie, met doortastendheid, met inzicht in de zaken.

— Serge Wielandts

Ik herinner me dat we op een schoolvakantie in Polen in hetzelfde restaurant waren gaan eten waar Martens met enkele andere politici aan het eten was (rond 1989). De politici zaten op een andere verdieping. Hij werd in Polen door de bevolking aangezien als "de koning van België", er waren lange rijen wuivende mensen met vlaggen in de straten als verwelkoming.

— Andy Bettens - Wetteren

Andere herinneringen aan Martens vind je hier terug.