Straf verhaal: geviseerd als spion in China

Wat Angela Köckritz overkwam in China, is onwaarschijnlijk. Ze werkte al vier jaar als correspondente in Peking voor de Duitse krant Die Zeit, toen haar assistente, de Chinese Zhang Miao, opgepakt werd. Dat was begin oktober 2014. Even later werd Angela zélf als spionne beschuldigd door de Chinese veiligheidsdienst.

Eind september ging de bal aan het rollen. Angela en Zhang brachten verslag uit van de studentenprotesten in Hongkong. Zhang was heel verrast door de massale opkomst. Ze maakte enkele selfies met de protesten op de achtergrond en deelde die op WeChat, een populair sociaal netwerk daar.

Sharen alleen is al gevaarlijk, want daarvoor kun je in China worden opgepakt.

Hoewel Angela het haar afraadde - journalisten zijn maar beter onafhankelijk -, speldde Zhang toch ook een geel lintje op, het symbool van het #OccupyHongkong-protest.

Angela bleef nog even in Hongkong om de protesten te verslaan, maar Zhang moest terug naar Peking om haar visum te verlengen. Een dag later wordt ze gearresteerd. Haar profielfoto op WeChat (waar ze afgebeeld staat met een geel lintje) en alle foto's die ze postte van de protesten deden haar de das om.

Angela verneemt dat haar assistent in Peking opgepakt is, en keert meteen terug. Ze wordt zelf ondervraagd door de politie. Tijdens haar verhoor neemt ze notities en bijt ze van zich af. De politie dreigt ermee haar volgende visum-aanvraag te weigeren, waardoor ze dus het land zou moeten verlaten.

Intussen heeft de familie van Zhang een officieel arrestatiebevel gekregen. De aanklacht: aanstoot geven in het openbaar. Daar staat in China een maximumstraf van tien jaar cel op.

Het is niet zonder risico dat ze het doet, maar Angela besluit toch om over de arrestatie van haar assistente te schrijven. Ondertussen doen ze er bij de Duitse ambassade alles aan om Zhang vrij te krijgen. Ze werkt tenslotte voor een Duitse krant en heeft een Duits visum.

Amnesty International eist een vrijlating. Tijdens een persconferentie op bezoek in Duitsland krijgt de Chinese premier Li Keqiang veel vragen over de kwestie, maar Zhang komt niet vrij.

Die dag van de persbabbel in Duitsland moest Angela opnieuw op gesprek bij de Chinese veiligheidsdienst in Peking. De autoriteiten beweerden dat Zhang alle schuld bij Angela legde. Angela zou de reis naar Hongkong op het getouw gezet hebben en zij was het die meeprotesteerde. Voor de veiligheidsdiensten was die getuigenis aanleiding genoeg om haar te beschouwen als een spionne. Opgezet spel? Wellicht wel, maar in ieder geval voelt Angela vanaf nu de hete adem van de veiligheidsdienst in haar nek.

Op 13 oktober, tijdens een nieuw verhoor, zijn de vragen gerichter en is het duidelijk dat Angela al vier jaar afgeluisterd wordt. Haar telefoongesprekken, haar e-mails en haar sociale netwerken, ze doorzochten álles. Het verbijstert Angela dat ze zoveel over haar weten, al had ze wel een vermoeden, want haar huis was eerder al doorzocht. Ze had al vaker gemerkt dat haar deur soms niet meer op slot was, toen ze thuiskwam, of dat spullen van haar bureau plots buiten lagen.

Angela werd beschuldigd van verzet en separatisme en verliet de dag nadien het land.

Pas op 10 december kreeg Zhang een advocaat te zien. Ze zag lichamelijk en mentaal af en moest een verklaring ondertekenen dat ze geen contact meer had met Angela. Ze weigerde dat te doen.

Meer details vind je op Blendle of voor liefhebbers van de Duitse taal op Die Zeit.

Foto header: zeit.de