100 jaar Capa, de man die zijn bekendste foto niet zelf nam

Vandaag zou de beroemde oorlogsfotograaf Robert Capa 100 jaar zijn geworden. Maar de Hongaar van Joodse komaf overleed op zijn 40e. Hij maakte fotoreportages van vijf verschillende oorlogen, waaronder Wereldoorlog II en de Spaanse Burgeroorlog.

Capa werd in 1950 gevraagd een fotoverslag uit te brengen van de Eerste Indochinese oorlog. Capa had eerder gezworen nooit nog een oorlog te verslaan, maar hij aanvaardde de opdracht toch. Het zou zijn laatste worden. Dit was zijn laatste foto:

Op 25 mei 1954 trapte hij op een landmijn. De foto werd enkele minuten voor die fatale stap genomen.

Zijn bekendste foto is ongetwijfeld deze "The Falling Soldier" uit 1936:

De foto werd, naast het schilderij 'Guernica' van Picasso, zowat hét icoon van de Spaanse Burgeroorlog. Tijdens deze verschrikkelijke oorlog vielen meer dan een half miljoen slachtoffers. Deze oorlog blijft een grote zwarte pagina in de geschiedenis van Spanje.

Maar is "The Falling Soldier" wel door Capa zelf genomen? Een Japanse onderzoeker, Kotaro Sawaki, denkt alvast van niet. In zijn boek "Capa's Cross" trekt hij de authenticiteit van de foto in twijfel. Na technisch onderzoek blijkt namelijk dat de man op de foto geen soldaat is die neergeschoten wordt, maar om een soldaat die struikelt tijdens een militaire oefening.

Meer zelfs, de foto werd zelfs niet door Capa zelf genomen. De fotografe zou Gerda Taro zijn, zijn compagnon en zijn lief op dat moment, die mee op fotoreportage trok in de Spaanse burgeroorlog.

Niet alleen Sawaki is kritisch. Er zijn nog wel twijfels over de echtheid van de beroemde foto. Verschillende artikels van de NY Times, The Volunteer en The Daily Mail kwamen met nieuwe bewijzen.

Maar ach. Of hij nu op de knop drukte of niet, het doet geen afbreuk aan het belang van Robert Capa voor de moderne fotojournalistiek. Hij toonde de wereld (ook met andere foto's) hoe vreselijk oorlog is.

En Capa blijft inspireren, ook decennia na zijn dood. Zo heeft de Britse indiegroep Alt-J een nummer gemaakt rond de romance tussen Capa en Taro.

Luister maar eens naar "Taro" met de tekst erbij:

Frontman Joe Newman zei daarover in een interview met NME:

En tot slot geven we nog enkele andere van zijn vermaarde oorlogsfoto's mee:

Robert Capa is ook de medestichter van Magnum Photos, een vereniging van topfotografen waartoe ook onze landgenoot Carl De Keyzer behoort. Magnum Photos presenteert momenteel ook Capa in Color, een tentoonstelling van Capa's werk in het International Center of Photography in New York, waarvan je hier enkele voorbeelden ziet: